Kwartierstaat van IJe IJes Wijkstra

Laatst bijgewerkt: maandag 06 januari 2014 Geschreven door Martinus Jongsma

Generatie I

1 IJe IJes Wijkstra, metselaar, voeger, geboren op 04-07-1895 te Doezum, overleden op 06-06-1941 te Eindhoven op 45-jarige leeftijd. Begraven op 10-06-1941 te Eindhoven.
In de barre winter van 1929 voltrok zich in het Fries-Groningse grensgebied een gruwelijk drama, waarvan het nieuws een schok door ons land deed gaan. In de tijd van enkele ogenblikken werden daar vier politiemannen bij het uitoefenen van hun plicht om het leven gebracht door de mysterieuze vrijbuiter Eije Wijkstra, een man, die velen vreesden, maar die voor deze slachting toch nauwelijks met de justitie in aanraking was geweest.
Eije Wijkstra...een naam, die eens over miljoenen lippen ging, een naam, die sommige ouderen nu nog doet huiveren. Wie was hij, wat deed hij, hoe kwam hij tot het plegen van het meest geruchtmakende misdrijf in de laatste honderd jaar?
Als de jongste in een gezin met vijf kinderen werd Lutje Eije, zoals men hem altijd bleef noemen, danig verwend. Overigens was armoede troef in huize Wijkstra: als los arbeider kon de oude Wijkstra amper de kost verdienen. Onenigheden tussen de (Hervormde) vader en de (Gereformeerde) moeder waren aan de orde van de dag; niet zelden werden de argumenten door handtastelijkheden kracht bijgezet.
Op school was Eije een middelmatige leerling; toen hij twaalf was zei hij de school vaarwel om zelf wat te verdienen als metselaarsleerling; ook mocht hij wel met vader het veld in om te jagen. Senior was een voortreffelijke schutter, Junior wilde niet z'n mindere zijn.
Zeventien jaar oud zag Eije voor de eerste maal een herberg aan de binnenkant; met veel oudere mannen proefde hij z'n eerste alcohol, hij begon te drinken, hij werd snel een drinker. Daarbij rookte hij veel: bij de markante kop met de scheve pet en de knalrode halsdoek hoorde een stoere pijp.
Eije krijgt een verhouding met Aaltje Wobbes-Van der Tuin, wiens echtgenoot elders verblijft. Zij heeft hem volkomen in de macht - veertien dagen en nachten blijft Eije bij haar; dan keert de man naar z'n huisje en zijn oude moeder terug: er volgt een scheldpartij, zodra het oude mens hoort, dat hij al die tijd bij een getrouwde vrouw en moeder van zes kinderen is geweest. Eije's moeder verlaat dan het huis; vrouw Wobbes laat haar kinderen (leeftijd een tot veertien jaar) in de steek en trekt bij Eije in.
De 17e januari 1929 verzocht de substituut-officier bij de Rechtbank te Groningen de burgemeester van Grootegast om Aaltje Wobbes te doen voorgeleiden. Omdat ze wel op moeilijkheden rekent, stuurt de politie in het vroege morgenuur van de bitterkoude dag daarna vier politiemensen op pad om Aaltje bij Eije vandaan te halen. Het zijn Mient van der Molen, chef-gemeenteveldwachter te Grootegast, Aldert Meijer, gemeente-veldwachter te Opende, Herman Hendrik Hoving, rijksveldwachter te Opende en Jan Werkman, rijksveldwachter te Sebaldeburen, die het huisje van Eije Wijkstra omsingelen.

Eije pakt een karabijn en een geladen pistool en stopt vlug nog wat patronen in de broekzak. Een moment later verscheuren enkele schoten de stilte van de wintermorgen: getroffen in hoofd en buik zakt chef-veldwachter Van der Molen in elkaar. Zodra Eije daarna Hoving en Werkman in het vizier krijgt, laat hij zich op een knie zakken, drukt de karabijn op de schouder en met een aantal schoten uit het automatische wapen worden de beide politiemannen geveld. Dan komen er enkele schoten terug van Meijer, waardoor Wijkstra wel wordt geraakt, maar toch niet ernstig wordt gewond. Wanneer Eije ziet, dat Meijer dekking zoekt in een sloot, maakt de moordenaar een omtrekkende beweging, laadt onder het lopen z'n wapen opnieuw, knielt dan weer, richt z'n karabijn en schiet ook Meijer in borst en buik.
Al z'n vijanden heeft hij nu geveld, maar zekerheidshalve rent Eije Wijkstra nu naar z'n huisje terug, haalt een vlijmscherp mes en snijdt z'n slachtoffers de keel uit. Dan pakt hij de petroleumkan, gooit de inhoud leeg over z'n schamele huisraad en steekt de brand er in.
Drie maanden na de tragedie, op 22 april 1929, verscheen Eije Wijkstra voor de rechtbank in Groningen. Twee weken later, bij de uitspraak, bleek de rechtbank hem schuldig te achten aan doodslag, driemaal gepleegd (op Hoving, Van der Molen en Werkman) en aan moord, eenmaal gepleegd (op Meijer) en veroordeelde hem conform de eis van de Officier van Justitie tot levenslange gevangenisstraf. Wijkstra tekende beroep aan en op 20 juni 1929 kwam de zaak opnieuw in behandeling, nu voor het Gerechtshof in Leeuwarden. Uiteindelijk deed het Hof op 26 mei uitspraak: het achtte Eije Wijkstra schuldig aan doodslag, vier maal gepleegd en veroordeelde hem tot een gevangenisstraf voor de tijd van twintig jaar.
Aangetast door tuberculose en helemaal uitgeteerd werd Eije Wijkstra in 1941 van de stafgevangenis te Leeuwarden overgebracht naar een krankzinnigengesticht te Eindhoven. Slechts twee weken daarna kwam hij nog eens, en nu voor het laatst, in het nieuws: de moordenaar van Grootegast had voorgoed z'n ogen gesloten.

(Bron: Rare Snaken door Fenno L. Schouwstra, Leeuwarden 1975).
Zie ook: Nieuwsblad van het Noorden, pag. 29, d.d. 19-01-2002 ("Gruweldaad blijft familie achtervolgen" door Annemarie Hommes).

Generatie II

2 IJe Hendriks Wijkstra, los arbeider, timmerman, geboren op 02-05-1834 te Doezum, overleden op 08-05-1918 te Doezum op 84-jarige leeftijd.
Gehuwd op 43-jarige leeftijd op 16-06-1877 te Marum met de 20-jarige
3 Sjouktje Derks van Bolhuis, geboren op 04-06-1857 te Nuis, overleden op 28-01-1929 te Doezum op 71-jarige leeftijd. Begraven te Doezum.

Generatie III

4 Hendrik Eites Wijkstra, timmerman, landbouwer, winkelier, geboren op 05-02-1800 te Munnekezijl, gedoopt op 25-05-1800 te Grijpskerk, overleden op 05-05-1877 te Nuis op 77-jarige leeftijd.
Gehuwd op 25-jarige leeftijd op 27-10-1825 te Grootegast met de 26-jarige
5 Roelfke Eijes Bonnema (Ekes, Ykes), landbouwster, gedoopt op 22-09-1799 te Nuis, overleden op 31-05-1877 te Nuis op 77-jarige leeftijd.

6 Derk Popkes van Bolhuis, timmerman, tuinder, landbouwer, geboren op 16-01-1822 te Groningen, overleden op 08-02-1902 te Zevenhuizen op 80-jarige leeftijd.
Gehuwd (1) op 24-jarige leeftijd op 26-06-1846 te Marum met Aaltje Alles Vegter, 30 jaar oud (zie 7).
Gehuwd (2) op 51-jarige leeftijd op 19-07-1873 te Marum met Aaltje Yles Beekhuis, 54 jaar oud, geboren op 21-03-1819 te Midwolde, overleden op 17-08-1889 te Roden op 70-jarige leeftijd.
Gehuwd (3) op 68-jarige leeftijd op 29-03-1890 te Leek met Jeltje Jans Eibes, geboren 00-00-1832 te Leek.
7 Aaltje Alles Vegter, dienstmeid, geboren op 25-03-1816 te Leek, overleden op 25-05-1872 te Marum op 56-jarige leeftijd.

Generatie IV

8 Eite Alberts Wijkstra, timmerman, verver en glazenmaker, gedoopt op 29-03-1767 te Grootegast, overleden op 25-11-1845 te Niebert op 78-jarige leeftijd.
Gehuwd op 24-jarige leeftijd op 02-06-1791 te Grijpskerk, gescheiden van de 18-jarige
9 Martje Hendriks Offringa, tapperse, winkelierse, gedoopt op 07-02-1773 te Grijpskerk, overleden op 06-06-1847 te Grootegast op 74-jarige leeftijd.

10 Eije Berends Bonnema (Ike), grutter, gedoopt op 21-02-1740 te Nuis, overleden op 19-08-1822 te Nuis op 82-jarige leeftijd.
Gehuwd ca. 1792 met
11 Grietje Meinderts, grutterse, geboren op 30-08-1759 te Ureterp, gedoopt op 27-09-1759 te Ureterp c.a. Overleden op 23-01-1826 te Nuis op 66-jarige leeftijd.

12 Popko Alberts van Bolhuis, landbouwer, gedoopt op 21-02-1787 te Groningen, overleden op 01-04-1847 te Midwolde op 60-jarige leeftijd.
Gehuwd op 25-jarige leeftijd op 09-07-1812 te Groningen met de 24-jarige
13 Henderica Jacoba Harmannus van den Berg, landbouwster, gedoopt op 26-10-1787 te Groningen, overleden op 16-11-1872 te Tolbert op 85-jarige leeftijd.

14 Alle Benedictus Vegter, schoenmaker, gedoopt op 03-09-1786 te Noordhorn, overleden op 20-04-1817 te Leek op 30-jarige leeftijd.
Gehuwd op 26-jarige leeftijd op 19-06-1813 te Oldekerk met de 24-jarige
15 Sjoukje Tonnis Wattenburg, gedoopt op 12-06-1789 te Oldekerk, overleden op 28-05-1825 te Marum op 35-jarige leeftijd.

Generatie V

16 Albert Eytes, gedoopt op 08-08-1728 te Grootegast.
Gehuwd (1) op 30-jarige leeftijd op 18-04-1759 te Doezum met Martjen Sikkes, 22 jaar oud, gedoopt op 06-01-1737 te Doezum, overleden 1760-1763 te Grootegast.
Gehuwd (2) op 34-jarige leeftijd op 08-01-1763 te Grootegast met Wemeltje Alderts, 27 jaar oud (zie 17).
Gehuwd (3) op 54-jarige leeftijd op 25-05-1783 te Grootegast met Dijke Lykeles (Dieke).
17 Wemeltje Alderts, gedoopt op 09-01-1735 te Grootegast, overleden 1777-1783 te Grootegast.

18 Hindrik Aries, gedoopt op 14-08-1746 te Grijpskerk.
Gehuwd op 24-jarige leeftijd op 19-05-1771 te Grijpskerk met
19 Jacobtje Jacobs.

20 Berend Geerts.
Gehuwd op 17-05-1739 te Nuis met de 28-jarige
21 Roelfke Eijes, gedoopt op 18-01-1711 te Tolbert.

22 Meindert Berends, geboren op 05-11-1722 te Ureterp, gedoopt op 08-11-1722 te Ureterp c.a.
Gehuwd op 31-jarige leeftijd op 12-05-1754 te Ureterp met
23 Aukje Kornelis.

24 Albert Popkes van Bolhuis, landbouwer, gedoopt op 07-09-1757 te Groningen, overleden op 01-06-1828 te Hoornsedijk op 70-jarige leeftijd.
Gehuwd op 29-jarige leeftijd op 28-12-1786 te Groningen met de 25-jarige
25 Albertje Pieters de Vries, geboren te Helpman, gedoopt op 02-09-1761 te Groningen, overleden op 20-03-1856 te Hoornsedijk op 94-jarige leeftijd.

26 Harmannus Derks van den Berg, kastelein, gedoopt op 23-08-1757 te Groningen, overleden voor 1816.
Gehuwd op 24-jarige leeftijd op 12-04-1782 te Groningen met de 28-jarige
27 Suzanna Lammerts Groeneveld, kasteleinse, gedoopt op 15-07-1753 te Groningen, overleden op 09-04-1816 te Haren op 62-jarige leeftijd.

28 Benedictus Derks Vegter, timmerman, gedoopt op 31-08-1746 te Noordhorn, overleden op 27-11-1816 te Noordhorn op 70-jarige leeftijd.
Gehuwd op 39-jarige leeftijd op 14-04-1786 te Noordhorn met de 30-jarige
29 Aaltje Alles, gedoopt op 18-05-1755 te Aduard, overleden op 04-10-1822 te Noordhorn op 67-jarige leeftijd.

30 Tonnis Jacobs, arbeider, boerenknecht, landbouwer, gedoopt op 23-12-1753 te Munnekezijl, overleden op 04-12-1808 te Kuzemer op 54-jarige leeftijd.
Gehuwd op 29-jarige leeftijd op 22-06-1783 te Grijpskerk met de 27-jarige
31 Akke Uitjes, gedoopt op 10-08-1755 te Visvliet, overleden op 28-12-1808 te Kuzemer op 53-jarige leeftijd.

Bovenstaand overzicht, 5 generaties, is het topje van de ijsberg. Wilt U een zeer uitgebreid overzicht met honderden voorouders, hun partners en kinderen, neem dan contact op met de samensteller. Op basis van onkostenvergoeding maakt hij graag een uitgebreid boekwerk.

 



Hits: 13799
Web Analytics